Przystanki SKM a nazwa dzielnicy (część pierwsza - Gdańsk)

    Warszawa jest Centralna tak jak m.in. Bruksela, Milan i Liverpool. W Polsce poza Warszawą nie spotyka się nazwy "Centralny". Główny jest Gdańsk, Poznań, Kraków, Wrocław, Toruń, Szczecin, Łowicz, Rzeszów, Sosnowiec, Olsztyn, Przemyśl, Wałbrzych, Gdynia, Opole, Iława, Bydgoszcz, Piła, Kłodzko i Bielsko Biała.  Nazwy te sugerują że oprócz głównej stacji miasto posiada również drugą.

    Miasto jest obecne w nazwach dworców w Mławie, Mordach, Toruniu, Puławach, Będzinie, Tychach, Chełmie, Rudnej, Sanoku, Bobowej, Iławie, Chorzowie, Krośnie, Kłodzku, Świdniku, Świdnicy, Słomnikach, Wałbrzychu, Lidzbarku, Zgorzelcu, Nowym Sączu, Wieruszowie, Krasnymstawie, Obornikach Wlkp., Kaliszu Pomorskim.

    Czytając artykuł na trójmiasto.pl aż człowieka przyciągnęło do mapy. Z artykułu wynika że nazwy przystanków Szybkiej Kolei Miejskiej nijak się mają do granic administracyjnych miasta. 

Przeanalizujmy to:

1. Gdańsk Główny

To właśnie tu wysiadamy udając się na Jarmark Św. Dominika.

W Gdańsku nietypowe jest, że człon Główny ("Gdańsk Główny") może oznaczać dwie różne rzeczy. Po pierwsze jest to główna stacja miasta, po drugie w pobliżu znajduje się dzielnica Główne Miasto. Administracyjnie dworzec należy do Śródmieścia, historycznie do Starego Miasta. Jednym słowem galimatias...

W języku potocznym jeśli ktoś mówi jadę do Głównego oznacza to, że jedzie kolejką lub pociągiem i chodzi mu o peron i dworzec na którym wysiądzie.  Niestety rzadziej mówi się o Głównym w znaczeniu Głównego Miasta.  Jeśli jedziemy do Śródmieścia to mówimy zazwyczaj: "Jadę do Gdańska!".

2. Gdańsk Stocznia

Stocznia to zakład przemysłowy kojarzony z naszym miastem. Co więcej ma on swój historyczny dworzec (Danzig - Olivaer Tor; obecnie jedynie przystanek SKM), ale trzeba zaznaczyć, że dzielnicy Stocznia nie ma. Jeśli chodzi o nazwę dzielnicy to od strony Stoczni mamy Młyniska a od strony Parku mamy Aniołki.

3. Gdańsk Politechnika 

Jedna z dwóch a wkrótce z trzech nazw w Gdańsku nawiązująca do nazwy uczelni wyższej. Niewątpliwie się przyjęła, mimo że administracyjnie leży w dzielnicy Aniołki (część południowa) i Wrzeszcz (część północna).

4. Gdańsk Wrzeszcz

Tu nie ma problemu. Wrzeszcz (nazwa dzielnicy od wrzosu, a nie od krzyków!) ma swój dworzec (dawniej Danzig Langfuhr), na którym zatrzymują się również pociągi podmiejskie. W całości leży on na terenie dzielnicy Wrzeszcz.

5. Gdańsk Zaspa

Ta dzielnica założona po przeniesieniu lotniska na Rębiechowo w latach siedemdziesiątych ma również swój przystanek. Leży on na pograniczu dzielnic Strzyża (od Al. Grunwaldzkiej) i Zaspy-Młyniec (od strony osiedla). Zmodernizowany 3 lata temu przystanek do 1974 roku nosił nazwę Gdańsk-Lotnisko, od istniejącego w pobliżu i do dziś widocznego pasu startowego.

6. Gdańsk Przymorze - Uniwersytet

Z Uniwersytetem nie ma problemu bo on rzeczywiście jest, co więcej rozbudowuje się. Problem jest że nie stoi on wcale na Przymorzu a w Oliwie. Wedle języka potocznego jest to może Przymorze ("Przymorze bo wysiadam na SKM Przymorze"),ale administracyjnie przystanek ten leży jednak na granicy Przymorza Małego (w stronę morza) i Oliwy (w stronę UG).

Ciekawa jest historia nazewnictwa tego przystanku. Na początku ludzie wysiadali na przystanku Gdańsk-Polanki. W 1965 roku Polanki stały się Przymorzem by w 2004 do Przymorza dołączyć Uniwersytet. 

7. Gdańsk - Oliwa

Kolejny ponadlokalny przystanek kolei z dworcem podmiejskim pamiętającym jeszcze czasy przedwojenne. Z nazwą nie ma problemów. Wszyscy mówią Oliwa i wiedzą gdzie to jest. Problem w tym że dworzec leży na granicy Oliwy i Przymorza Małego. 

8. Gdańsk-Żabianka  (wkrótce Gdańsk-Żabianka-AWFiS)

Nazwa Żabianka dzięki takiemu nazwaniu przystanku rozprzestrzeniła się na całą okolicę. Żabianka nazywamy już należącą do Oliwy ul. Czyżewskiego oraz pobliską część Al. Grunwaldzkiej. A przecież przystanek ten stoi na granicy Oliwy i dzielnicy Żabianka-Wejhera-Jelitkowo-Tysiąclecia. Wszystko zależy od tego w którą stronę pójdziesz po tym jak wysiądziesz z kolejki.

    

    Podsumowując jeśli chodzi o nazwy przystanków SKM to 5 z nich swoje nazwy bierze od dzielnic (nie wliczam Gdańska Głównego). Najczęściej tory stanowią również granice administracyjne stąd trudność w doborze odpowiedniej nazwy. Tylko o Wrzeszczu możemy powiedzieć że ma stuprocentowo wrzeszczański dworzec. Pozostałe nazwy leżą zawsze na granicy dwóch dzielnic. Wysiadając z pociągu w kierunku zachodnim w 3 przypadkach na 7 znajdziemy się w Oliwie (przystanki Żabianka, Oliwa i Przymorze). Jadąc na Przymorze możemy też spokojnie wysiąść na dworcu w Oliwie i iść w stronę morza. 2 nazwy (wkrótce 3) nawiązują do uczelni wyższych (Gdańsk Przymorze-Uniwersytet, Gdańsk Politechnika i wkrótce Gdańsk Żabianka-AWFiS).

    Nie ma większych błędów jeśli chodzi o historyczne umiejscowienie nazw przystanków do dzielnic. Są jedynie nieścisłości wynikające z języka potocznego. Trudno oczekiwać od kolei żeby przystanek nazwać Gdańsk-Przymorze Małe, albo Gdańsk-Zaspa Młyniec skoro niewiele osób tych nazw używa. Oddzielną sprawą jest nazwa Gdańsk Główny, która może być zaakceptowana jedynie jako ta nadrzędna w stosunku do innych stacji miasta.

    Na koniec chciałbym zwrócić uwagę jak wielką rolę odgrywają nazwy przystanków. Kolejką jeździ codziennie ok. 100 tysięcy mieszkańców na co dzień używających tych nazw. Wysiadając na Przymorzu mają świadomość że w takiej właśnie dzielnicy się znajdują niezależnie od tego w którą stronę pójdą. Stąd Uniwersytet Gdański w języku potocznym przenosi się z Oliwy na Przymorze. Nazwa Żabianka rozlała się natomiast na cały północny Gdańsk od ul. Czyżewskiego aż po granice z Jelitkowem.