Notatki z wycieczki - kościoły Głównego Miasta

Ostatnia wycieczka po Głównym Mieście była poświęcona tematowi kościołów. Na Głównym Mieście jest ich kilka. Oprócz tego mamy również kaplice oraz miejsca gdzie kiedyś istniały świątynie różnych wyznań. Na opisywanej wycieczce skupiliśmy się na trzech obiektach:

1. Kościół św. Mikołaja oraz relikty dawnego kościoła oraz klasztoru (Piwnica Romańska)

Kościół św. Mikołaja w tym miejscu jest od XIV wieku.

Kościół św. Mikołaja w Głównym Mieście jest wyjątkowy z kilku względów.
To jedyna barokowa we wnętrzu świątynia centrum Gdańska. To także jedna z nielicznych świątyń, która mimo przewagi ewangelików w dawnym mieście, przez cały czas należała do katolików. To wreszcie świątynia z piwnicami, które można zwiedzać. Warto również zauważyć, że kościół przetrwał II wojnę światową.

Wnętrze świątyni pw. św. Mikołaja

Do dzisiaj posługują tu dominikanie. Do 1813 roku mieli do dyspozycji budynki klasztorne zajmujące teren dzisiejszej Hali Targowej i Placu Dominikańskiego. W czasach średniowiecznych (ok. 1190 - 1226 - 1308) pierwotny kościół znajdował się właśnie tam. Jego fundamenty do dziś możemy zobaczyć w podziemiach Hali Targowej. To przedziwne miejsce - z jednej strony ruiny kościoła, z drugiej kilkanaście sklepów mięsnych. To trzeba zobaczyć!

Hala Targowa w Gdańsku powstała w miejscu pierwszego kościoła św. Mikołaja. Później znajdowały się tu budynki klasztorne a po ich zburzeniu był tu plac.

Relikty dawnego kościoła św. Mikołaja (ok. 1226-1308)

Do tego pierwotnego kościoła po 1227 roku zaczęto dobudowywać zabudowania klasztorne. Od roku możemy je zwiedzać i bardzo Was do tego zachęcam. Zwiedzanie jest nastawione na współczesnego turystę. Mamy bardzo ciekawy 10-minutowy film z animacjami komputerowymi i słowem prof. Błażeja Śliwińskiego (haaa - to mój promotor). Sala refektarza (dawna jadalnia) jest oświetlona na żywe barwy, które mogą razić miłośników surowej cegły. Młodzieży może się to podobać.

Dawna jadalnia dominikanów, czyli refektarz.

2. Kościół Wniebowzięcia NMP (Bazylika Mariacka)

Bazylika Mariacka

To być może najbardziej znany kościół Gdańska. Największa ceglana świątynia świata. Największy zabytkowy kościół w Polsce. Przebudowany w XIV-XVI wieku do obecnej formy. Miał zachwycać gości oraz mieszkańców Gdańska - najbogatszego miasta Rzeczpospolitej. Od XVI wieku w ręku ewangelików. Za zwiedzanie wnętrza w okresie kwiecień-listopada pobierane są opłaty.

3. Kościół św. Jana

Ten kościół lubię pokazywać turystom gdyż jest zupełnie różny od typowych kościołów. Łączy dwie nieraz przeciwstawne funkcje - domu modlitw i sali koncertowej. Zamiast organów w nawie głównej umieszczono scenę koncertową. Przed nią znajdują się wygodne fotele obrotowe (wystarczy wcisnąć je w ziemię i przekręcić), które mogą być skierowane albo w stronę sceny, albo w stronę ołtarza głównego. Sam kościół jest bardzo surowy gdyż trwa przywracanie jego dawnego wyglądu. Przez tą surowość wnętrze tworzy niepowtarzalny klimat.

Kościół św. Jana - strefa "sacrum"

Kościół św. Jana - strefa "profanum", czyli scena koncertowa

Oprócz tych trzech kościołów widzieliśmy jeszcze Kaplicę Królewską, która sąsiaduje z Bazyliką Mariacką. Zbudowana została by "pocieszyć" katolików, których pozbawiono wspaniałego kościoła Mariackiego. To przedziwna budowla jeśli chodzi o budynek. Z zewnątrz wygląda bardzo okazale. Ma barokową kopułę co na gruncie gdańskim jest nietypowe. Prócz tego na ciasnej działce zmieszczono również plebanię kościoła Mariackiego, dziedziniec z lapidarium oraz garaż.